.
Als we in het stadje waar we logeren een heerlijke rondwandeling maken, via de wijnvelden van de Schwarze Katz, komen we uiteindelijk langs de sjoel: de synagoge van Zell an der Mosel.
Heel af en toe is de sjoel nog in gebruik, maar als wij er langslopen is de deur op slot!
Bram wrammelt wat aan met deurklink en even later gaat die open.
Er staat een schilder in de deuropening.
Hij vertelt ons, dat de sjoel wordt opgeknapt en pas in juni weer open gaat.
Maar of we even willen binnen komen? Kan best, ze hebben nu toch net pauze...
Nou je begrijpt... dat laat ik me geen twee keer zeggen.
De mezoeza even aanraken... eigenlijk zegen je dan het huis of jij krijgt de zegen, kan ook... en dan pas doe je een stap over de drempel.
Overal staan ladders en er liggen grote lakens om de boel te beschermen tegen verfspatten.
De schilder leidt ons een beetje rond.
Hij laat de drie Stolpersteine zien, de struikelstenen van drie joodse mensen, die hier in Zell gewoond hebben...
Ik leg er de steentjes op, die ik altijd in m'n zak heb.
Voor vader en moeder Wolf, die vermoord zijn.
En voor hun zoon Manfred, die 19 was toen hij naar Auschwitz werd gedeporteerd en later toch nog bevrijd werd...
We hangen nog wat rond en bekijken de dingen die er achter glas liggen.
Een jad! Daar komt ons woord "jat" vandaan...
De zilveren jad wordt gebruikt om woorden aan te wijzen in de Thora-rollen, die je niet met je eigen vingers mag aanraken...
Fijn, dat we naar binnen mogen, ondanks de verflucht!
Als we weer naar buiten gaan en de achterkant van de sjoel gaan opzoeken zien we wat een piepklein gebouwtje het eigenlijk is.
De schilder is nu weer aan het werk en is buiten bezig. Hij heeft een bordje op de trap gezet:
"Ingang van de synagoge: Jakobsstraat. De trap gebruiken op eigen gevaar"
Of zoiets.
Mooi, dat wij er al binnen waren geweest.
Die Duitsers zijn goed bezig, lijkt me.
BeantwoordenVerwijderenNiet wegstoppen wat er is gebeurd, 75 jaren geleden, maar wiedergutmachung...
fantastisch dat je dat mocht Das, sommige mensen zijn zó gastvrij, en vriendelijk, dat geeft weer moed:-)
BeantwoordenVerwijderenmooi om te zien,
wens je een heerlijk zonnige dag vandaag ❤
ha die Hadassa Goldberg
BeantwoordenVerwijderenja ik maakte daar een mooie wandeling , en vandaag weer :)
mooi dat jullie daar ff binnen mogen kijken
fijne avond groet
Mooie ervaring dat van jat wist ik niet leuk.
BeantwoordenVerwijderenIk dacht dat een mezoeza altijd rechts hoorde te hangen. Fout onthouden. Wat lief dat jullie even naar binnen mochten en zelfs een rondleiding kregen. Nooit geweten van jat.
BeantwoordenVerwijderenHet verbaast me totaal niet dat jullie steentjes op de stenen hebben gelegd. Het past zo bij hoe jullie in het leven staan.
Dikke liefs *smak*